REKLAM
Polikistik over sendromu (PCOS), kadınlarda hormonal dengesizlik sonucu yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşması ile karakterize bir sağlık sorunudur.
Temel Özellikler
PCOS, üreme çağındaki kadınların %5-10’unu etkileyen yaygın bir hormonal bozukluktur. Yumurtalıklarda olgunlaşamayan yumurta hücreleri kist haline dönüşür.
Belirtileri
Hormonal Belirtiler:
- Düzensiz veya olmayan adet dönemleri
- Aşırı kıllanma (yüz, göğüs, sırt, karın)
- Saç dökülmesi (erkek tipi)
- Akne ve yağlı cilt
- Ses kalınlaşması
Metabolik Belirtiler:
- Kilo alma ve zayıflama güçlüğü
- Karın bölgesinde yağlanma
- Cilt koyulaşması (boyun, kasık)
- İnsülin direnci
Üreme Sağlığı:
- Yumurtlama sorunları
- Kısırlık riski
- Hamilelik komplikasyonları riski
Nedenleri
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte etkili faktörler:
- Genetik yatkınlık
- Hormonal dengesizlik (yüksek androjen/erkeklik hormonu)
- İnsülin direnci
- Düşük dereceli inflamasyon
Tanı
Tanı için genellikle şu kriterlerden 2’sinin olması gerekir:
- Düzensiz adet veya yumurtlama sorunu
- Yüksek androjen seviyesi (kan testi veya fiziksel belirtiler)
- Ultrasonografide polikistik overler
Testler:
- Kan testleri (hormon seviyeleri)
- Pelvik ultrason
- Glikoz tolerans testi
Tedavi Yöntemleri
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Kilo kaybı (%5-10 bile fark yaratır)
- Düzenli egzersiz
- Dengeli, düşük glisemik indeksli beslenme
- Stresi azaltma
İlaç Tedavisi:
- Doğum kontrol hapları (adet düzensizliğini düzenler)
- Metformin (insülin direncine karşı)
- Anti-androjen ilaçlar (kıllanma için)
- Yumurtlama stimülasyonu (hamilelik planında)
Kısırlık Tedavisi:
- Ovülasyon indüksiyonu ilaçları
- IVF (tüp bebek) tedavisi
Komplikasyonlar
Tedavi edilmezse uzun vadede risk artar:
- Tip 2 diyabet
- Kalp hastalıkları
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Metabolik sendrom
- Endometriyal kanser riski
- Uyku apnesi
- Depresyon ve anksiyete
Yaşam Tarzı Önerileri
✅ Düşük glisemik indeksli karbonhidratlar tercih edin ✅ Protein ve lif oranını artırın ✅ Haftada 150 dakika egzersiz yapın ✅ Düzenli uyku alın ✅ Stres yönetimi yapın ✅ Sigara ve alkol tüketimini azaltın
Hamilelik ve PCOS
- PCOS hamileliği zorlaştırabilir ancak imkansız kılmaz
- Tedavi ile çoğu kadın hamile kalabilir
- Hamilelik sırasında daha yakın takip gerekir
Önemli Notlar
- PCOS kronik bir durumdur ancak yönetilebilir
- Erken teşhis ve tedavi komplikasyonları önler
- Her kadında aynı belirtiler görülmez
- Jinekoloji veya endokrinoloji uzmanına başvurulmalıdır
Düzensiz adet, aşırı kıllanma veya kilo alma gibi belirtileriniz varsa, bir jinekoloji uzmanıyla görüşmenizi öneririm. PCOS tanısı almak korkutucu gelebilir, ancak doğru yaklaşımla iyi yönetilebilir bir durumdur.