REKLAM
Oligarşi, siyaset biliminde küçük bir grup insanın ya da seçkin bir azınlığın iktidarı elinde bulundurduğu yönetim biçimidir. Yunanca “oligoi” (az, birkaç) ve “arkhein” (yönetmek) kelimelerinden türemiştir.
Temel Özellikleri:
İktidar dağılımı:
- Sınırlı sayıda kişi veya aile yönetimi kontrol eder
- Bu grup genellikle zenginlik, askeri güç, aile bağları veya kurumsal güç sayesinde hakimiyetini sürdürür
Oligarşik gruplar şunlara dayanabilir:
- Plutokrasi (zenginlik oligarşisi): Zenginlerin yönetimi
- Aristokrasi: Soylu ailelerin yönetimi
- Askeri oligarşi: Ordu komutanlarının yönetimi
- Teknokrasi: Teknik uzmanların yönetimi
Tarihsel ve Modern Örnekler:
- Antik Sparta’da oligarşik bir sistem vardı
- Venedik Cumhuriyeti’nde tüccar aileler yönetimi kontrol ediyordu
- Modern dönemde bazı ülkelerde iş dünyası elitleri veya askeri gruplar oligarşik yapılar oluşturabilir
Demokrasiden Farkı:
- Demokraside iktidar halkın çoğunluğuna aittir
- Oligarşide iktidar küçük bir grubun elindedir
- Oligarşiler formal olarak demokratik görünebilir ama gerçekte güç belirli ellerde toplanmıştır
Günümüzde Kullanımı:
Oligarşi terimi günümüzde genellikle eleştirel bir bağlamda kullanılır ve ekonomik ya da politik gücün az sayıda insanın elinde yoğunlaşmasını ifade eder. “Oligark” terimi özellikle Rusya ve eski Sovyet ülkelerinde zenginlik ve güç biriktirmiş iş adamları için kullanılır.