REKLAM
Mide yanmasının (tıbbi adıyla pirozis) temel nedeni, midedeki asidin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Yemek borusu, mide asidine karşı mide kadar korunaklı olmadığı için bu durum göğüs kemiği arkasında yanma ve rahatsızlık hissine yol açar. Bu duruma Gastroözofageal Reflü (GERD) denir.
Mide yanmasına neden olan faktörler genellikle iki ana başlıkta toplanabilir: Altta Yatan Tıbbi Durumlar ve Yaşam Tarzı Faktörleri.
1. Altta Yatan Tıbbi Durumlar
Mide yanmasına yol açan veya onu şiddetlendiren bazı sindirim sistemi hastalıkları şunlardır:
- Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GÖRH): Mide asidinin yemek borusuna düzenli olarak geri kaçmasıdır. Yemek borusunun alt kısmındaki kas (alt özofagus sfinkteri – AÖS) zayıfladığında veya gevşediğinde ortaya çıkar.
- Mide Fıtığı (Hiatal Herni): Midenin bir kısmının diyaframdaki bir açıklıktan yukarı, göğüs boşluğuna kaymasıdır. Bu durum AÖS’yi etkileyerek reflüyü kolaylaştırır.
- Gastrit: Mide zarının iltihaplanmasıdır.
- Mide Ülseri (Peptik Ülser): Mide veya onikiparmak bağırsağının iç yüzeyinde oluşan açık yaralardır.
- Helicobacter Pylori Enfeksiyonu: Midede iltihaba ve ülsere yol açabilen bir bakteri enfeksiyonudur.
2. Yaşam Tarzı ve Beslenme Faktörleri
Günlük alışkanlıklar ve tüketilen yiyecekler mide asidini artırarak veya mide kapakçığını (sfinkteri) gevşeterek yanmayı tetikleyebilir:
Beslenme Alışkanlıkları ve Tetikleyici Yiyecekler
- Yağlı ve Kızarmış Yiyecekler: Sindirimleri uzun sürer, mide boşalmasını geciktirir ve sfinkter kasını gevşetebilir.
- Baharatlı ve Acı Gıdalar: Yemek borusunu tahriş edebilir.
- Asitli Yiyecekler: Domates ve domates ürünleri (salça, ketçap), narenciyeler (portakal, limon, greyfurt) yüksek asit içerikleri nedeniyle yanmayı tetikleyebilir.
- Kafeinli İçecekler: Kahve ve çay (aşırı tüketim) mide asidi üretimini artırabilir ve sfinkteri gevşetebilir.
- Alkollü ve Gazlı İçecekler: Mide asidini artırabilir ve sfinkteri gevşetebilirler.
- Çikolata ve Nane.
- Fazla Yemek Yeme veya Hızlı Yeme: Mideye aşırı yük bindirerek basıncı artırır.
- Yatmadan Hemen Önce Yemek Yeme: Mide içeriğinin yatay pozisyonda yemek borusuna kaçma olasılığını yükseltir.
Diğer Yaşam Tarzı Faktörleri
- Obezite ve Fazla Kilo: Karın içi basıncı artırarak mide asidinin geri kaçmasına yol açar.
- Sigara Kullanımı: Nikotin, sfinkter kasını gevşeterek reflü riskini artırır.
- Stres ve Anksiyete: Stresli dönemlerde vücudun hormon dengesi değişir ve mide asidi üretimi artabilir.
- Bazı İlaçlar: Aspirin, ibuprofen gibi non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve bazı tansiyon veya kemik erimesi ilaçları mideyi tahriş edebilir.
- Hamilelik: Büyüyen rahim mideye baskı yapar ve hormonal değişiklikler sfinkteri gevşetebilir.
- Yemek Yedikten Sonra Hemen Uzanmak/Eğilmek: Bu pozisyonlar reflüyü kolaylaştırır.
Eğer mide yanması şikayetiniz sık ve şiddetli oluyorsa veya yaşam kalitenizi düşürüyorsa, altta yatan daha ciddi bir durumun (ülser, gastrit, kronik reflü) işareti olabilir. Bu gibi durumlarda bir doktora başvurmanız önemlidir.