REKLAM
Gaslighting, bir kişiyi kendi hafıza, algı ve akıl sağlığını sorgulamaya iten sinsi ve sistematik bir psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemidir.
Bu eylemi yapan kişi (manipülatör), mağdura sürekli olarak gerçekleri çarpıtarak, inkar ederek ve yalan söyleyerek, mağdurun kendi muhakeme yeteneği, deneyimleri ve hisleri konusunda şüphe duymasına neden olur.
Gaslighting Nasıl Uygulanır?
Gaslighting, genellikle yakın ilişkilerde (partnerler, aile üyeleri, iş arkadaşları) zamanla ve adım adım uygulanan bir süreçtir. Manipülatör, mağdurun zihinsel dengesini bozmak için çeşitli taktikler kullanır:
- Sürekli İnkar ve Çarpıtma: Mağdurun açıkça hatırladığı olayları veya manipülatörün söylediği sözleri tamamen inkar etmek.
- Örnek Cümleler: “Ben öyle bir şey asla demedim, uyduruyorsun,” veya “Yanlış hatırlıyorsun, olay hiç de öyle olmadı.”
- Duyguları Küçümseme (Önemsizleştirme): Mağdurun tepkilerini ve duygularını aşırı göstermek veya geçersiz kılmak.
- Örnek Cümleler: “Çok abartıyorsun, sadece şaka yapıyordum,” veya “Bu kadar hassas olma, her şeyi dramatize ediyorsun.”
- Akıl Sağlığını Sorgulatma: Mağdurun zihinsel durumunun yerinde olmadığını öne sürerek kendini sorgulamaya itmek.
- Örnek Cümleler: “Deliriyor musun?” veya “Senin ciddi psikolojik sorunların var.”
- Suçlama ve Yönlendirme: Kendi hatalarından veya kötü davranışlarından sorumlu tutulmaktan kaçınmak için suçu tamamen mağdura yüklemek.
- Örnek Cümle: “Bana böyle davranmak zorunda bırakan sensin.”
Gaslighting’e Maruz Kaldığınızı Nasıl Anlarsınız?
Eğer bir ilişkide sık sık aşağıdaki durumları yaşıyorsanız, gaslighting’e maruz kalıyor olabilirsiniz:
- Sürekli kendinizden şüphe duyuyorsanız ve “Acaba ben mi yanılıyorum/deliriyorum?” diye soruyorsanız.
- Özgüveniniz azalmışsa ve basit kararlar vermekte bile zorlanıyorsanız.
- İlişkinizdeki tüm sorunların tek sorumlusunun siz olduğunu düşünüyorsanız.
- Sık sık özür dileme ihtiyacı hissediyor veya her tartışmada haksız olduğunuzu kabul ediyorsanız.
- Bir zamanlar emin olduğunuz şeyleri bile hafızanızın sorgulanması nedeniyle hatırlamıyormuş gibi hissediyorsanız.
Gaslighting’in temel amacı, kontrol ve gücü ele geçirmek için mağdurun gerçeklik algısını sistematik olarak bozmaktır. Bu bir duygusal istismar biçimidir ve profesyonel destek almak önemlidir.