REKLAM
Östrojen, hem kadın hem de erkek vücudunda bulunan, ancak kadınların cinsel ve üreme sistemi sağlığında kritik rol oynayan bir grup steroid hormondur. Genellikle “birincil kadın cinsiyet hormonu” olarak bilinir.
Östrojen Nerede Üretilir?
Östrojen, vücudun çeşitli bölgelerinde üretilir:
- Kadınlarda: Esas olarak yumurtalıklarda (overler) üretilir. Daha küçük miktarlar böbreküstü bezleri ve yağ dokusu tarafından da salgılanır.
- Erkeklerde: Daha düşük seviyelerde olmakla birlikte, testisler ve böbreküstü bezleri tarafından üretilir ve erkek üreme sağlığı için de önemlidir.
- Hamilelikte: Plasenta (eş) yüksek miktarda östrojen üretir.
Vücudun ürettiği üç ana östrojen formu vardır:
- Östradiol (E2): Üreme çağındaki kadınlarda baskın ve en aktif olan formdur.
- Östron (E1): Menopoz sonrası kadınlarda birincil östrojen formudur.
- Östriol (E3): Temel olarak gebelik sırasında üretilen formdur.
Östrojenin Vücuttaki Başlıca Görevleri
Östrojenin görevleri sadece üreme sistemiyle sınırlı değildir; vücudun birçok sistemini etkileyen çok yönlü bir hormondur:
1. Üreme ve Cinsel Fonksiyonlar
- Ergenlik Gelişimi: Kız çocuklarında memelerin büyümesi, kalçaların genişlemesi, vücut yağ dağılımının değişmesi gibi ikincil cinsiyet özelliklerinin gelişimini sağlar.
- Adet Döngüsü: Yumurtlamayı tetiklemeye yardımcı olur ve rahim iç zarının (endometrium) kalınlaşarak olası bir gebeliğe hazırlanmasını düzenler.
- Doğurganlık: Rahim ağzı mukusunu incelterek spermin yumurtaya ulaşmasını kolaylaştırır.
- Erkeklerde: Yeterli miktarda östrojen, sağlıklı sperm üretimi ve cinsel dürtü için gereklidir.
2. Genel Vücut Sağlığı
- Kemik Sağlığı: Kemik yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur ve özellikle menopoz sonrası östrojen seviyesinin düşmesiyle artan osteoporoz (kemik erimesi) riskini azaltmada rol oynar.
- Kardiyovasküler (Kalp-Damar) Sağlık: Kolesterol seviyelerini düzenleyerek (iyi kolesterolü artırıp kötü kolesterolü düşürerek) ve kan damarlarının sağlığını koruyarak kalp hastalığı riskini azaltmada koruyucu etki gösterir.
- Cilt ve Saç: Ciltteki kolajen üretimini ve nem dengesini destekler.
- Ruh Hali: Beyindeki nörotransmiterleri etkileyerek ruh halini, bilişsel işlevleri ve odaklanmayı düzenlemede rol oynar.
Östrojen seviyelerindeki dalgalanmalar (adet döngüsü, hamilelik ve menopoz sırasında) veya kalıcı düşüklük/yükseklikler, vücutta geniş kapsamlı değişikliklere yol açabilir. Bu nedenle seviyelerin sağlıklı bir aralıkta tutulması önemlidir.