REKLAM
Sedasyon, tıbbi bir işlem sırasında hastanın kaygı, korku ve ağrı hissini azaltmak amacıyla sedatif (sakinleştirici) ilaçlarla oluşturulan, kontrollü bir uyku ve rahatlama durumudur. Anestezi uzmanı tarafından uygulanır.
Sedasyonun temel farkı, hastanın reflekslerinin büyük ölçüde korunması ve genellikle kendi başına nefes almaya devam etmesidir. Bu durum, tam bilinç kaybının yaşandığı genel anesteziden ayrılır.
Sedasyonun Amaçları
Sedasyon, hastaların tıbbi prosedürleri daha konforlu bir şekilde geçirmesini sağlamak için kullanılır. Başlıca amaçları şunlardır:
- Kaygıyı Azaltmak (Anksiyoliz): Özellikle diş hekimi korkusu, iğne korkusu veya kapalı alan korkusu olan hastaların rahatlamasını sağlamak.
- Ağrı Kontrolüne Yardımcı Olmak: İşlem sırasında ağrı kesici (analjezik) ilaçlarla birlikte kullanılarak hastanın acı hissetmesini azaltmak.
- Hareketsizlik Sağlamak: Özellikle küçük çocukların veya uzun, rahatsız edici işlemlerde hastaların hareket etmesini engelleyerek işlemin güvenle yapılmasını sağlamak.
- Hafıza Kaybı (Amnezi): Hastanın işlemle ilgili travmatik veya rahatsız edici ayrıntıları hatırlamasını engellemek.
Sedasyon Düzeyleri
Sedasyon, kullanılan ilaç dozuna göre farklı derinliklerde olabilir:
| Düzey | Bilinç Durumu | Solunum ve Tepki |
| Minimal (Hafif) Sedasyon | Hasta rahat ve uyanıktır. | Solunum normaldir. Çevresel uyarılara ve talimatlara tam yanıt verir. |
| Orta Düzey (Bilinçli) Sedasyon | Yarı bilinçli ve uykuludur. | Solunum normaldir. Basit sözel uyarılara veya hafif dokunuşlara yanıt verir. |
| Derin Sedasyon | Bilinç neredeyse kapalıdır. | Solunumun desteklenmesi gerekebilir. Yalnızca tekrarlayan, şiddetli/ağrılı uyarılara yanıt verir. Genel anesteziye en yakın düzeydir. |
Sedasyon ve Genel Anestezi Arasındaki Fark
| Özellik | Sedasyon | Genel Anestezi |
| Bilinç Durumu | Kontrollü uykululuk ve rahatlama, bilinç kısmen açıktır veya baskılanmıştır. | Tamamen bilinç kaybı (“bayılma”) ve uyandırılamama. |
| Solunum | Hastanın kendi kendine solunumu genellikle devam eder. | Hastanın kendi kendine solunumu genellikle durur veya çok azalır; solunum desteği (ventilatör) gerekir. |
| Refleksler | Koruyucu refleksler (yutkunma, öksürme) büyük ölçüde korunur. | Refleksler baskılanmıştır veya tamamen kaybolmuştur. |
| Kullanım Alanı | Endoskopi, kolonoskopi, bazı diş tedavileri, görüntüleme işlemleri. | Büyük cerrahi operasyonlar. |