REKLAM
Kibir, kişinin kendini başkalarından üstün görmesi ve bu üstünlük duygusuyla çevresindeki insanları aşağılayıcı, hor görücü veya yok sayıcı davranışlarda bulunması anlamına gelen bir ahlak terimidir.
Türk Dil Kurumu’na göre “kendini beğenme, böbürlenme” anlamlarına gelir.
Kibrin Temel Unsurları
Kibirli bir tutumun altında genellikle şu iki temel özellik yatar:
- Büyüklenme (Tekebbür): Kişinin sahip olduğu yetenekler, makam, zenginlik, soy veya güzellik gibi özellikler nedeniyle kendisinin diğer insanlardan daha değerli ve önemli olduğuna inanması.
- Aşağılama (Tahkir): Kendisini üstün gördüğü için başkalarını küçümsemesi, onlara itibar göstermemesi ve haklarını, fikirlerini veya değerlerini hiçe sayması.
Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bir hadisinde kibir, “Hakkı (gerçeği) kabul etmemek ve insanları küçük görmektir” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanım, kibirin sadece insan ilişkilerini değil, gerçeğe ve doğruluğa karşı olan tavrı da içerdiğini gösterir.
Kibir ve Gurur Farkı
Günlük dilde bazen karıştırılsa da, ahlaki açıdan bu iki kavram arasında nüanslar vardır:
| Kavram | Temel Anlamı | Odak Noktası |
| Kibir | Kendini üstün görerek başkalarını aşağılamak. (Kötü ahlaki özellik) | Başkalarıyla kıyaslama ve onları küçümseme. |
| Gurur | Kişinin kendi başarılarından, yeteneklerinden veya değerlerinden dolayı memnuniyet duyması. (Hem olumlu hem olumsuz olabilir) | Kişinin kendi benliği ve elde ettikleri. |
Kibir, hemen hemen tüm inanç sistemlerinde ve ahlak felsefelerinde kınanan, kişinin hem kendisine hem de sosyal çevresine zarar veren yıkıcı bir özellik olarak kabul edilir.