REKLAM
Bugüne kadar belki herkesin merak ettiği bilim sorularından biri olmuştur karadelikler. Bir bilinmezlik hatta çok farklı bir yapıymış gibi görünen bu aç deliklerin aslında bir oluşum süreci ve nedeni vardır.
Karadelikler aslında yeteri kadar yakınına gelindiğinde her şeyi yutan kozmik yapılı bir ölü yıldızdır. Nasıl mı? Aslında basit bir olay yıldız iç basıncı ile kütle çekim kuvveti bize bu sorunun cevabını verebilir. Bir nevi ölen ya da ömrü bitmek üzere olan yani yaşlı diyebileceğimiz yıldızlar bir süre sonra merkezdeki kütle çekim kuvvetini dengeleyemeyecek kadar yaşlanmışlardır. Bu olayın akıbetinde ise yıldızın kütlesi merkeze kadar çekilir. Sonunda ise tüm kütle bir noktada toplandığından yani yoğunluk hızlı ve çok fazla arttığından var olan kütlenin çevresinde olan her şey ki buna ışık bile dâhil içine alıp yutmaya başlar.
“Ya tamam bu karadelikler varda biz bunları neden göremiyoruz?” Bunun da cevabı basit. Bir, bu yapılar bazı gezegen ya da yıldızlar gibi dünyadan görünemez, evet ama teleskopla da göremediğimizi bilmenizi isterim. Bunun nedeni çevrelerindeki maddeler üzerindeki etkilerinden… Örnek vermek gerekirse ikili yıldız sistemlerinde buna benzer şekilde dönen yıldızlar var; bunlardan biri görünürken diğeri görünmez. Bunun nedeni artık ortalıkta herhangi bir yıldızın olamaması yani karadelik olmuş olmaları… “Ben karadeliği gördüm ya da her internet sitesinde karadelik fotoğrafı var” diyorsanız yanılıyorsunuz çünkü karadelikler aslında bir şeyleri yutarken disk çevresindeki gaz bulutları parlamaya ve bir sürü ışık parlamasına neden oluyor ve bizler onları görüyoruz.
Peki, bir kara delik her şeyi yutuyorsa bir tek karadelik bile bütün evreni yutamaz mı? Aklınıza çok güzel sorular geliyor fakat bunun da bir cevabı var. Ama asla böyle bir şey olmayacağını bilmenizi istiyorum. Açıkça anlatmak gerekirse karadeliğe dönüşen bir madde kütlesine kütle katamıyor yani karadeliğe dönüşen bir madde dönüşmeden önce herhangi bir şeyin üzerinde etkilediği çekim kuvvetinin aynısını karadeliğe dönüşünce uyguluyor, başta verdiğimiz bilgi gibi yeteri kadar yakınsa çeker.
Karadelikler bir bilinmezlik gibi gözükse de birçok yorum ve cevaba açık sorunlardır önemli olan bunları açıklaya bilmek.
odevvebilim.com