REKLAM
BT (Bilgisayarlı Tomografi) Koroner Anjiyografi, kalbi besleyen atardamarların (koroner arterler) iç yapısını, darlık veya tıkanıklık olup olmadığını gelişmiş bir tomografi cihazı kullanarak üç boyutlu ve detaylı bir şekilde görüntüleyen, modern ve kansız (non-invaziv) bir tanı yöntemidir.
Halk arasında genellikle “Sanal Anjiyo”, “Tomografik Anjiyo” veya “Kansız Anjiyo” olarak da bilinir. Klasik anjiyografiden en temel farkı, kasık veya koldaki atardamara kateter (ince bir tüp) yerleştirilmesi işlemine gerek duyulmamasıdır.
BT Koroner Anjiyografi Nasıl Yapılır?
İşlem, oldukça hızlı ve hasta için konforlu bir süreçtir. Adım adım şu şekilde ilerler:
- Hazırlık: İşlemden önce hastanın yaklaşık 4-6 saat aç olması istenir. Kalp atış hızının net görüntüler alabilmek için belirli bir seviyenin (genellikle dakikada 65-70 atımın altı) altında olması hedeflenir. Gerekirse, kalp atışını yavaşlatmak için hastaya ağızdan veya damardan ilaç verilebilir.
- Damar Yolu Açılması: Görüntülerin netleştirilmesi için kullanılacak olan opak maddenin (kontrast madde) verilebilmesi amacıyla koldaki bir toplardamardan basit bir damar yolu açılır.
- Çekim Aşaması: Hasta, tomografi cihazının hareketli masasına sırtüstü uzanır. Göğüs bölgesine kalp ritmini takip etmek için EKG elektrotları yapıştırılır. Çekim sırasında hastaya nefesini birkaç saniye tutması söylenir. Bu esnada, damar yolundan opak madde verilir ve cihaz hızla kalbin etrafında dönerek saniyeler içinde yüzlerce kesitsel görüntü alır.
- İşlem Sonrası: Çekim işlemi genellikle 10-15 saniye sürer. Tüm hazırlık ve tamamlama süreci ise yaklaşık 15-20 dakikada biter. İşlem sonrası hasta hemen normal yaşantısına dönebilir. Verilen kontrast maddenin vücuttan atılımını hızlandırmak için bol su içmesi önerilir.
Bu kesitsel görüntüler, gelişmiş bir bilgisayar yazılımı tarafından birleştirilerek kalbin ve koroner damarların üç boyutlu, hareketli ve detaylı bir modeli oluşturulur. Radyoloji uzmanı bu görüntüler üzerinden damarlardaki en ufak bir daralmayı veya plak oluşumunu dahi tespit edebilir.
BT Koroner Anjiyografi Neden Yapılır? Kimler İçin Uygundur?
Bu testin temel amacı, koroner arter hastalığını (kalp damar tıkanıklığı) teşhis etmektir. Özellikle hastalığın erken evrede saptanmasında çok etkilidir.
Başlıca Kullanım Alanları:
- Düşük ve Orta Risk Grubundaki Hastalar: Ailesinde kalp hastalığı öyküsü olan, göğüs ağrısı (anjina) şikayeti bulunan ancak riski yüksek olmayan hastalarda damarların durumunu kontrol etmek için ilk tercih olabilir.
- Şüpheli Efor Testi Sonuçları: Efor testi veya diğer kardiyak test sonuçları şüpheli çıkan hastalarda kesin tanı koymak için kullanılır.
- Stent veya Bypass Sonrası Kontrol: Daha önce stent takılmış veya bypass ameliyatı olmuş hastaların damar yapılarının ve greftlerinin durumunu değerlendirmek için yapılır.
- Ameliyat Öncesi Değerlendirme: Kalp dışı büyük bir ameliyat geçirecek hastalarda olası bir koroner arter hastalığı riskini belirlemek amacıyla istenebilir.
- Anatomik Anormalliklerin Tespiti: Doğuştan gelen koroner arter anomalilerini saptamak için kullanılır.
Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Avantajları:
- Kansız ve Kesisizdir: Vücuda herhangi bir kateter veya cerrahi müdahale yapılmaz.
- Hızlıdır: İşlem saniyeler içinde tamamlanır ve hasta günlük hayatına hemen dönebilir.
- Konforludur: Klasik anjiyoya göre ağrısız ve daha az stresli bir yöntemdir.
- Düşük Risk: Komplikasyon riski (kanama, damar hasarı vb.) klasik anjiyoya göre çok daha düşüktür.
- Detaylı Bilgi: Sadece damar içini değil, damar duvarını ve çevre dokuları da göstererek plakların yapısı hakkında bilgi verir.
Dezavantajları ve Riskleri:
- Radyasyon: İşlem sırasında X-ışını kullanıldığı için hasta bir miktar radyasyona maruz kalır. Ancak yeni nesil cihazlarda bu radyasyon dozu oldukça düşürülmüştür.
- Kontrast Madde: Böbrek yetmezliği olan veya iyotlu kontrast maddeye karşı şiddetli alerjisi bulunan hastalar için uygun değildir.
- Tanısal Yöntemdir: Eğer işlem sırasında kritik bir darlık tespit edilirse, bu darlığı açmak (stent takmak veya balon anjiyoplasti yapmak) için hastanın daha sonra klasik anjiyografi yaptırması gerekir. BT anjiyografi ile tedavi yapılamaz.
- Yüksek Kalp Hızı ve Ritim Bozukluğu: Kalp atış hızı çok yüksek veya düzensiz olan hastalarda görüntü kalitesi düşebilir.
Özetle, BT Koroner Anjiyografi, özellikle koroner arter hastalığı için düşük-orta risk grubunda yer alan hastalarda, damarların durumunu hızlı, güvenli ve konforlu bir şekilde değerlendirmek için kullanılan çok değerli bir tanı aracıdır.