REKLAM
Sambo, kökeni Sovyetler Birliği’ne dayanan modern ve oldukça etkili bir dövüş sanatıdır. “Silahsız kendini savunma” anlamına gelen “SAMozashchita Bez Oruzhiya” (Rusça: САМозащита Без Оружия) kelimelerinin kısaltmasıdır. Judo, güreş ve çeşitli halk stillerinin en etkili tekniklerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur.
Sambo dövüşünün nasıl yapıldığını anlamak için onu ana disiplinlerine, temel prensiplerine ve kilit tekniklerine ayırarak inceleyebiliriz.
Sambo’nun İki Ana Disiplini
Sambo’nun temel olarak ikiye ayrıldığını bilmek önemlidir:
- Sport Sambo (Spor Sambosu): Bu stil, Judo ve güreşe çok benzer. Amaç, rakibi fırlatmak (atmak), yerde kontrol altına almak ve pes ettirici eklem kilitleri (özellikle kol ve bacak kilitleri) uygulamaktır. Rakibe vurmak yasaktır. Müsabakalar “Kurtka” adı verilen cekete benzer bir giysi ve şort ile yapılır.
- Combat Sambo (Dövüş Sambosu): Bu stil, Spor Sambo’daki tüm tekniklere ek olarak vuruşları da içerir. Yumruk, tekme, diz ve hatta kafa vuruşları serbesttir. Bu nedenle Kick Boks ve MMA (Karma Dövüş Sanatları) ile büyük benzerlikler gösterir. Dövüşçüler kask ve eldiven gibi koruyucu ekipmanlar kullanır.
Temel Prensipler ve Felsefesi
Sambo’nun merkezinde kontrol ve verimlilik yatar. Amaç, rakibin gücünü ve momentumunu ona karşı kullanarak en kısa sürede ve en az eforla etkisiz hale getirmektir. Denge bozma, kaldıraç mekaniği ve zamanlama hayati öneme sahiptir.
Sambo Dövüşü Nasıl Yapılır? (Teknikler ve Aşamalar)
Bir Sambo mücadelesi genellikle şu aşamalardan oluşur:
1. Ayakta Mücadele (Stance and Gripping)
- Duruş: Sporcular, hem fırlatma (atış) yapmaya hem de rakibin hamlelerinden korunmaya uygun, dengeli ve hafif çömelmiş bir duruşta başlarlar.
- Kavrama (Grip Fighting): Mücadelenin en kritik kısımlarından biridir. Sporcular, rakibin “Kurtka” adı verilen ceketinden veya kemerinden kendilerine avantaj sağlayacak şekilde tutuşlar (kavramalar) almaya çalışır. İyi bir kavrama, fırlatma tekniğini hazırlamanın ilk adımıdır.
2. Fırlatma ve Atışlar (Throws and Takedowns)
Bu, Sambo’nun en göze çarpan yönüdür. Amaç, rakibin dengesini bozarak onu sırtüstü yere düşürmektir. Başlıca atış teknikleri şunlardır:
- Kalça Atışları: Rakibi kalça üzerinden döndürerek atmak (Judo’daki O Goshi gibi).
- Bacak Teknikleri: Rakibin bacaklarına çelme takarak, süpürerek veya bacak arasından dalarak düşürmek (Ayakla süpürme – De Ashi Barai veya tek/çift bacak dalışları gibi).
- Fedakarlık Atışları (Sacrifice Throws): Kendini yere atarak rakibin momentumunu kullanıp onu üzerine çekerek fırlatmak.
Bir rakibi sırtüstü, net ve kontrollü bir şekilde yere atmak “tam zafer” anlamına gelebilir ve maçı anında bitirebilir.
3. Yer Mücadelesi (Groundwork / Parter)
Rakip yere düştükten sonra mücadele yerde devam eder. Buradaki amaç, rakibi kontrol altında tutmak ve pes etmesini sağlamaktır.
- Sabitleme (Pins/Holds): Rakibi sırtı yerde olacak şekilde belirli bir süre (genellikle 20 saniye) hareketsiz tutmaktır. Bu, sporcuya puan kazandırır.
- Eklem Kilitleri (Leglocks and Armlocks): Sambo’nun en tehlikeli ve ayırt edici özelliklerinden biridir. Judo’dan farklı olarak Sambo’da sadece kol kilitleri değil, ayak ve bacak kilitleri de (aşil tendonu kilitleri, diz barları vb.) serbesttir. Bu kilitler rakibi pes etmeye zorlar ve maçı bitirir.
- Boğma Teknikleri (Chokes): Boğma teknikleri Spor Sambo’da yasaktır, ancak Combat Sambo‘da serbesttir ve sıkça kullanılır.
4. Vuruş Teknikleri (Striking) – Sadece Combat Sambo’da
Combat Sambo’da ayakta ve yerde vuruş serbesttir:
- Yumruklar: Boks ve Kick Boks’takine benzer direkt, kroşe ve aparkat yumruklar kullanılır.
- Tekmeler: Vücudun çeşitli bölgelerine (bacak, gövde, kafa) dairesel veya düz tekmeler atılır.
- Diz ve Dirsek Vuruşları: Yakın mesafede oldukça etkilidir.
Combat Sambo’da bir dövüşçü, rakibini hem vuruşlarla (Nakavt/TKO) hem de Sambo’nun geleneksel fırlatma ve kilitleme teknikleriyle yenebilir. Bu da onu komple bir dövüş sistemi yapar.
Özetle Sambo Dövüşü:
- Rakibi Kavra: Ceketinden veya vücudundan avantajlı bir tutuş yakala.
- Dengesini Boz: Rakibin ağırlık merkezini ve duruşunu boz.
- Fırlat: Güçlü bir fırlatma tekniği ile rakibi sırtüstü yere indir.
- Yere Geçiş Yap: Hızla yer kontrolüne geç.
- Kontrol Et ve Bitir: Rakibi sabitle (puan için) veya bir eklem kilidi ya da boğma (Combat Sambo’da) ile pes ettirerek maçı kazan. Eğer Combat Sambo yapılıyorsa, bu aşamaların herhangi birinde etkili vuruşlar da kullanılır.
Sambo, dinamizmi, akıcı geçişleri ve hem ayakta hem de yerde etkili olan zengin teknik yelpazesiyle komple bir dövüş sanatıdır.