REKLAM
Fatih Sultan Mehmet’in oğlu ve Osmanlı’nın sekizinci padişahı olan II. Bayezid’in ölümü, tarihçiler arasında hâlâ tartışılan şüpheli bir olaydır. Ölümü, oğlu Yavuz Sultan Selim ile yaşadığı taht mücadelesinin hemen ardından gerçekleştiği için doğal yollarla mı öldüğü yoksa zehirlenerek mi öldürüldüğü konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
Olayların gelişi ve ölüm süreci şu şekildedir:
1. Taht Mücadelesi ve Feragat:
II. Bayezid’in yaşlılık döneminde oğulları Şehzade Ahmet, Şehzade Korkut ve Şehzade Selim arasında yoğun bir taht mücadelesi başladı. Özellikle Trabzon’da sancak beyi olan ve sert karakteriyle bilinen Şehzade Selim, babasının ve devlet adamlarının Şehzade Ahmet’i desteklemesine karşı çıkarak isyan bayrağını açtı.
Yeniçerilerin de desteğini arkasına alan Selim, babası II. Bayezid’i tahttan çekilmeye zorladı. Uzun süren mücadele ve baskıların sonunda II. Bayezid, 24 Nisan 1512’de tahtı oğlu Selim’e bırakmayı kabul etti. Bu, Osmanlı tarihinde bir padişahın hayattayken tahttan feragat ettiği ilk olaylardan biridir.
2. Son Yolculuğu ve Ölümü:
Tahttan çekildikten sonra II. Bayezid, kalan ömrünü geçirmek üzere doğum yeri olan Dimetoka’ya (günümüzde Yunanistan sınırları içinde) gitmek için izin istedi. Yavuz Sultan Selim, babasının bu isteğini kabul etti ve onu büyük bir merasimle uğurladı.
Ancak II. Bayezid, Dimetoka’ya doğru yola çıktıktan kısa bir süre sonra, İstanbul’dan çok da uzaklaşmamışken, Çorlu yakınlarındaki Söğütlüdere (bazı kaynaklarda Abalar köyü) mevkiinde aniden rahatsızlandı. Tahttan ayrılmasından sadece 32 gün sonra, 26 Mayıs 1512’de vefat etti.
Ölüm Nedeni Hakkındaki Tartışmalar
II. Bayezid’in ölümüne dair iki ana teori bulunmaktadır:
- Doğal Ölüm Tezi: Bu görüşü savunan tarihçilere göre II. Bayezid, vefat ettiğinde yaklaşık 65 yaşındaydı. O dönem için ileri bir yaş sayılan bu yaşta, gut (nikris) hastalığı da dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunları yaşıyordu. Taht mücadelesinin getirdiği stres, yorgunluk ve uzun yolculuğun zorlukları zaten zayıf olan bünyesini daha da yıpratmış ve doğal nedenlerle ölümüne yol açmış olabilir.
- Zehirlenme Tezi (Yaygın Şüphe): Birçok tarihçi ve halk arasındaki yaygın inanış, II. Bayezid’in oğlu Yavuz Sultan Selim tarafından zehirletildiği yönündedir. Bu şüphenin temel nedenleri şunlardır:
- Zamanlama: Ölümünün, tahttan zorla indirildikten çok kısa bir süre sonra gerçekleşmesi büyük bir şüphe uyandırmaktadır.
- Potansiyel Tehdit: Yavuz Sultan Selim, tahtını güvence altına almak istemiş olabilir. Eski bir padişahın hayatta olması, her zaman onun etrafında yeni bir muhalefetin toplanması riskini taşıyordu. Selim’in, bu potansiyel tehdidi ortadan kaldırmak için babasını öldürtmüş olabileceği düşünülmektedir.
- Rivayetler: Bazı Osmanlı kaynaklarında, II. Bayezid’in doktoru tarafından zehirlendiğine dair üstü kapalı imalar veya doğrudan rivayetler bulunmaktadır.
Sonuç olarak, II. Bayezid’in ölüm nedeni kesin olarak kanıtlanamamıştır. Resmi tarih kayıtlarında genellikle “eceliyle vefat ettiği” belirtilse de, olayın koşulları ve zamanlaması nedeniyle zehirlenme şüphesi tarih boyunca güçlü bir şekilde varlığını sürdürmüştür. Bugün her iki görüş de tarihçiler tarafından dile getirilmektedir.