REKLAM
Dünya’nın Güneş etrafında yaptığı harekete yıllık hareket veya yörünge hareketi denir.
Bu hareket, gezegenimizin iklimi, mevsimleri ve zamanı ölçme şeklimiz üzerinde temel bir etkiye sahiptir. İşte bu hareketin temel özellikleri ve sonuçları:
Hareketin Temel Özellikleri
- Yörüngenin Şekli: ElipsDünya, Güneş etrafında mükemmel bir çember üzerinde değil, elips şeklindeki bir yörüngede döner. Güneş bu elipsin tam merkezinde değil, “odak” adı verilen iki merkez noktasından birinde yer alır. Bu nedenle Dünya’nın Güneş’e olan mesafesi yıl içinde sürekli değişir.
- Günberi (Perihelion): Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu konumdur (yaklaşık 147 milyon km). Genellikle 3 Ocak civarında gerçekleşir.
- Günöte (Aphelion): Dünya’nın Güneş’e en uzak olduğu konumdur (yaklaşık 152 milyon km). Genellikle 4 Temmuz civarında gerçekleşir.
- Süresi: 365 Gün 6 SaatDünya’nın yörüngesindeki tam bir turunu tamamlaması yaklaşık olarak 365 gün ve 6 saat sürer. Bu süreye 1 astronomik yıl denir. Takvimlerimizdeki “1 yıl” bu harekete dayanır.
- Artık Yıl: Her yıl biriken bu 6 saatlik fazlalık, dört yılda bir 24 saat (yani 1 gün) eder. Bu nedenle takvimi senkronize tutmak için her dört yılda bir Şubat ayına 29. gün eklenir. Buna artık yıl denir.
- Hızı:Dünya, yörüngesindeki bu yolculuğunu saatte yaklaşık 107.000 kilometre gibi inanılmaz bir hızla gerçekleştirir. Bu hız, Güneş’e yaklaştığında (Günberi) biraz artar, uzaklaştığında (Günöte) ise biraz yavaşlar.
- Yönü:Bu hareket, Kuzey Kutbu’nun üzerinden bakıldığında saat yönünün tersine, yani batıdan doğuya doğrudur.
Bu Hareketin En Önemli Sonuçları
1. Mevsimlerin Oluşumu
En yaygın yanlış kanının aksine, mevsimlerin oluşmasının sebebi Dünya’nın Güneş’e yaklaşıp uzaklaşması değildir. (Zaten Dünya Güneş’e en yakınken Kuzey Yarım Küre’de kış yaşanır.)
Mevsimlerin asıl nedeni, Dünya’nın 23.5 derecelik eksen eğikliği ile birlikte Güneş etrafında dönmesidir.
- Yılın bir döneminde Kuzey Yarım Küre Güneş’e doğru eğik durur ve Güneş ışınlarını daha dik açıyla alır, bu da yaz mevsimini oluşturur. Bu sırada Güney Yarım Küre daha eğik ışınlar aldığı için kış yaşar.
- Yılın diğer döneminde ise Güney Yarım Küre Güneş’e doğru eğik durur, daha dik açıyla ışın alır ve yaz yaşar. Bu sırada Kuzey Yarım Küre’de kış olur.
- İlkbahar ve sonbahar ise bu iki durum arasındaki geçiş dönemleridir (Ekinoks tarihleri).
2. Gece ve Gündüz Sürelerinin Değişmesi
Yıl boyunca eksen eğikliği nedeniyle Güneş ışınlarının aydınlattığı alan değişir. Bu da yaz aylarında gündüzlerin daha uzun, kış aylarında ise daha kısa olmasına neden olur.
Özetle, Dünya’nın Güneş etrafındaki bir yıllık eliptik yolculuğu, gezegenimizin eksen eğikliği ile birleşerek hayatımızı şekillendiren mevsimleri ve zaman döngüsünü oluşturur.