REKLAM
Dünyadan gökyüzüne bakıldığında bir arada görünen yıldız grupları için genellikle iki farklı terim kullanılır: Takımyıldızlar ve Yıldız Kümeleri. İkisi sıkça karıştırılsa da aralarında önemli bir fark vardır.
1. Yıldız Kümeleri (Gerçekten Bir Aradalar)
Bunlar, aynı dev moleküler buluttan oluşmuş, kütleçekimi ile birbirine gerçekten bağlı olan ve uzayda birlikte hareket eden yıldız gruplarıdır. Yani gökyüzünde gördüğümüz yakınlıkları bir yanılsama değildir.
En bilinen ve çıplak gözle görülebilen yıldız kümeleri şunlardır:
- Ülker (Pleiades veya M45): Türkiye’de “Yedi Kandilli Süreyya” veya “Yedi Kız Kardeş” olarak da bilinen en ünlü açık yıldız kümesidir. Boğa takımyıldızı yönünde bulunur ve küçük bir kepçeyi andıran parlak yıldızlardan oluşur. Uygun koşullarda 6 ila 9 yıldızı çıplak gözle seçilebilir.
- Hyades (Boğa): Yine Boğa takımyıldızında bulunan ve gökyüzünde “V” şeklinde bir yapı oluşturan bir açık yıldız kümesidir. Ülker’den sonra Dünya’ya en yakın yıldız kümesidir. Boğa’nın en parlak yıldızı olan Aldebaran bu “V” şeklinin bir parçası gibi görünse de aslında kümeye ait değildir, sadece aynı bakış doğrultusundadır.
2. Takımyıldızlar (Sadece Bakış Açısı)
Bunlar, aslında birbirlerinden milyonlarca ışık yılı uzakta olabilen, ancak Dünya’dan bakıldığında gökyüzünde belirli bir şekil (hayvan, nesne veya mitolojik karakter) oluşturuyormuş gibi görünen yıldız gruplarıdır. Bu yıldızların birbirleriyle fiziksel bir bağlantısı yoktur.
Gökyüzü, Uluslararası Astronomi Birliği tarafından 88 resmi takımyıldıza bölünmüştür. En bilinenlerinden bazıları şunlardır:
- Büyük Ayı (Ursa Major): Özellikle “Kepçe” olarak bilinen parlak yıldız grubuyla tanınır. Kutup Yıldızı’nı bulmak için kullanılır.
- Küçük Ayı (Ursa Minor): Kutup Yıldızı’nı (Polaris) içeren takımyıldızdır.
- Avcı (Orion): Kış aylarında gökyüzünün en belirgin takımyıldızlarından biridir. Kemerini oluşturan üç parlak yıldızıyla kolayca tanınır.
- Kuğu (Cygnus), Kartal (Aquila) ve Lir (Lyra): Bu üç takımyıldızın en parlak yıldızları (Deneb, Altair ve Vega) yaz aylarında gökyüzünde “Yaz Üçgeni” olarak bilinen parlak bir desen oluşturur.
Kısacası, sorunuzun cevabı aradığınız şeye göre değişir. Eğer birbirine kütleçekimiyle bağlı, gerçek bir yıldız ailesinden bahsediyorsanız Ülker (Pleiades) en güzel örnektir. Eğer sadece gökyüzünde bir desen oluşturan yıldız grubundan bahsediyorsanız Büyük Ayı veya Avcı gibi takımyıldızları düşünebilirsiniz.